Namen
Lewise Judith Polak, geboren Steenwijk, 12 februari 1887 – vermoord Auschwitz, 26 februari 1943
Mauritz Heiman van Someren, geboren Steenwijk, 21 maart 1891 – vermoord Auschwitz, 26 februari 1943
Nabestaanden
Hetty van den Berg en Harry van Someren zijn kinderen van Abraham, de broer van Mauritz en de halfbroer van Lewise. Hij overleefde de oorlog. “Ik kan me mijn tante Lewise nog goed herinneren”, zegt Hetty. “Ze stuurde me altijd een brief op mijn verjaardag, bijzondere mensen: ”De twee verloren ook een broer die tijdens de oorlog werd opgepakt. Voor hem ligt een stolpersteine bij ons ouderlijk huis in Hilversum”.
Ze vinden de stolpersteine een prachtig initiatief “Zeker in deze tijd waarin het antisemitisme weer de kop opsteekt. Na de oorlog durfden wij niet te vertellen dat we Joods zijn. In de loop der jaren liepen we er nog niet te koop mee, maar waren wel wat meer open. Nu niet meer.
Over zo’n dag als vandaag wil je iedereen vertellen, over hoe mooi het was maar dat durven we niet”.
Huidige bewoners
De huidige bewoners van de Oranjekade 61 hebben zo een eigen verhaal dat ook weer met Lewise en Mauritz is verbonden, zonder dat ze het wisten.
Daniel Rosenthal, zijn vrouw Sterre en hun drie kinderen kwamen tweeënhalf jaar geleden vanuit Berlijn naar Voorschoten. Onlangs kregen ze de geschiedenis van het huis te horen.
Daniel hield donderdag een toespraak waarin hij vertelde dat zijn vader Joods was. “Hij zat ondergedoken in Parijs, kreeg valse papieren
en heeft de oorlog overleefd. Tot mijn verbazing is hij op zijn 18e, na de oorlog teruggegaan naar Berlijn.
Pas later ontmoette hij mijn moeder en kregen ze kinderen. Dat wij hier nu wonen, een huis van waaruit Joodse mensen zijn weggevoerd en vermoord, emotioneert me enorm.”
Daniel werke als fotograaf voor De Volkskrant. “Een van mijn eerste opdrachten was om de eerste Stolpersteine van Gunter Demnig in Berlijn te fotograferen. En nu liggen ze voor onze eigen deur. Voor mij is de cirkel rond”.
Het verhaal
Halfzus en halfbroer Lewise Judith Polak en Mauritz Heiman van Someren woonden aan de Oranjekade 61. Lewise werkte als verpleegster, Mauritz als vleeshouwer.
Door te doen alsof ze getrouwd waren, hoopten ze beter door de oorlogsjaren heen te komen.
In 1943 werden ze toch opgepakt en naar Westerbork gebracht. Kort daarna kwamen ze terecht in Auschwitz waar ze op 26 februari 1943 zijn vermoord. Lewise was toen 56 jaar oud, Mauritz 51.